Trống đồng Đông Sơn: Giải mã những bí mật ít ai biết trống cổ

Giới thiệu về trống đồng Đông Sơn

Trống đồng Đông Sơn, một biểu tượng quan trọng của văn hóa Đông Sơn, được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1924 tại làng Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Cùng Golden Gift Việt Nam tìm hiểu chi tiết thông tin bài giới thiệu về trống đồng Đông Sơn.

Lịch sử, nguồn gốc của trống đồng Đông Sơn

Trống đồng Đông Sơn ra đời năm nào thì không có số liệu chính xác cụ thể của năm, nhưng nhiều tài liệu cho rằng, niên đại trống đồng Đông Sơn xuất hiện vào khoảng thế kỷ thứ 7 trước Công nguyên và kéo dài đến thế kỷ thứ 1 sau Công nguyên. Tuy nhiên, một số tài liệu khác cho rằng xuất hiện từ thế kỷ VII TCN đến thế kỷ thứ VI SCN). Trống đồng là một trong những biểu tượng văn hóa đặc sắc của nền văn minh Việt Nam cổ đại.

Theo lịch sử ghi chép lại, thì giai đoạn này là thời kỳ phát triển rực rỡ của nền văn minh nông nghiệp và luyện kim, với những thành tựu nổi bật trong phát triển nông nghiệp, thủ công nghiệp và nghệ thuật. Chính vì vậy, trống đồng được coi là biểu tượng của quyền lực và sự giàu có, trống đồng thường được sử dụng trong các nghi lễ tôn giáo và các sự kiện quan trọng của cộng đồng người Việt.

Những chiếc trống đồng Đông Sơn chính là sản phẩm của nền văn minh nông nghiệp phát triển rực rỡ.

Và nguồn gốc của trống đồng Đông Sơn bắt nguồn từ vùng đất Tổ trung du Phú Thọ và các tỉnh vùng Bắc bộ, Bắc Trung Bộ Việt Nam. Trống được phát hiện lần đầu tiên tại làng Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa. 

Cấu trúc và thiết kế của trống đồng Đông Sơn

Trống đồng Đông Sơn có cấu trúc phức tạp và tinh xảo. Thân trống thường có hình trụ, với mặt trống phẳng và được trang trí bằng các hoa văn tinh tế. Các hoa văn này thường mô tả các cảnh sinh hoạt hàng ngày, các nghi lễ tôn giáo, và các hình ảnh động vật như chim, cá, và các loài thú khác. Đặc biệt, hình ảnh chim Lạc - biểu tượng của người Việt cổ - thường xuất hiện nổi bật trên mặt trống.

Kỹ thuật chế tác của trống đồng Đông Sơn

Kỹ thuật chế tác trống đồng Đông Sơn là một minh chứng cho trình độ kỹ thuật cao của người Việt cổ. Trống được đúc bằng phương pháp đúc khuôn sáp mất, một kỹ thuật phức tạp đòi hỏi sự khéo léo và kinh nghiệm. Quá trình đúc trống bao gồm nhiều công đoạn, từ việc tạo khuôn, đổ đồng, đến việc hoàn thiện và trang trí. Mỗi chiếc trống đồng đều là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo, thể hiện sự sáng tạo và tài năng của người thợ.

Hình ảnh, hoạ tiết trống đồng Đông Sơn

Trên mặt trống đồng Đông Sơn có những họa tiết tiêu biểu như: hình mặt trời hay hình ngôi sao 12 cánh, hoặc 14 cánh nổi bật. Xung quanh là 12 hình vòng đồng tâm. Ở mỗi hình vòng đồng tâm lại có những họa tiết như: người, vật, hươu, chim, chim ăn cá,...Thân trống thường có hình thuyền, hình vũ nữ, chim, thú.

Hình người trên mặt trống 

Vừa đi vừa múa, mặc váy dài; có người lại cầm rìu, cầm giáo, người xõa tóc, có cả đôi trai gái cầm chày. Đầu chày được trang trí bằng lông chim

Hình nhà trên mặt trống 

Có hình nhà sàn mái cong và mái tròn. Đây là hình ảnh nhà sàn phổ biến của người Việt Cổ, hiện lên rất chân thực, gần gũi.

Hình thuyền trên mặt trống 

Mỗi thuyền có 1 người cầm lái, đầu đội mũ lông chim, tay lái cũng có trang sức lông chim. Trên thuyền có người bắn cung, búi tóc. Ngoài ra trên mặt trống còn khắc họa tiết khí trong năm: đó là tiết xuân phân, hạ chí, thu phân và đông chí.

Những hình ảnh họa tiết trên trống đồng cho đến ngày nay vẫn còn nguyên giá trị thẩm mỹ.  Để ý tinh tế chúng ta sẽ thấy những họa tiết sắp xếp trên mặt và thân trống đều theo một trật tự quy ước, ổn định. 

Hình ảnh mà ta thấy không có chi tiết thừa, hình người, hình chim, hươu,… xếp theo hàng luôn theo hướng đi của mặt trời.

Trống Đồng Đông Sơn được phát hiện vào năm nào?

Sự quan tâm đến những hiện vật đồng thau trong lịch sử Việt Nam đó được ghi chép từ rất sớm. Việc phát hiện sưu tầm những cổ vật giống như trống đồng, chuông đồng, tượng đồng của các vua chúa Việt Nam từng thấy ghi chép trong nhiều thần tích, thư tịch cổ.

Tại đền Đồng Cổ ở Thanh Hóa có tấm biển gỗ khắc năm Bảo Hưng thứ 2 triều Tây Sơn (1802) ghi chép về việc phát hiện và đo đạc khảo tả chiếc trống đồng cổ đặt ở đền. Một số thư tịch cổ thời Lý, Trần, Lê, Nguyễn cũng từng nói đến các cổ vật bằng đồng.

Trong khoảng 80 năm dưới chính quyền bảo hộ Pháp cũng có nhiều cuộc sưu tầm những hiện vật bằng đồng thau. Di tích Đông Sơn được phát hiện từ năm 1924, do một người nông dân đi câu cá đã tìm thấy một số đồ đồng lộ ra ở bờ sông Mã (Thanh Hóa) sau những cơn mưa to.

Như vậy, trống đồng Đông Sơn được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1924 tại làng Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa

Từ năm 1976 cho đến nay, việc nghiên cứu văn hoá Đông Sơn vẫn được tiếp tục có hệ thống theo từng lưu vực các con sông. Nhiều nhóm hiện vật Đông Sơn có giá trị đã lộ ra từ lòng đất. Trống đồng Cổ Loa II được phát hiện cùng những hiện vật chứa trong lòng trống tìm được ở khu vực Mả Tre đã cho thấy vai trò là trung tâm kinh tế, chính trị và hội tụ của kinh đô nước Âu Lạc. Phát hiện hơn hai chục chiếc trống Đông Sơn trên những quả đồi ven sông Hồng ở thành phố Lào Cai là đóng góp đáng kể cho sự hiểu biết về một trung tâm Đông Sơn ở đầu nguồn sông Hồng chảy vào đất Việt. 

Tại lưu vực sông Mã di tích Đông Sơn được khai quật lần thứ ba. Số lượng trống Đông Sơn được phát hiện trong thời gian này tăng vọt. Khu vực sông Cả những di tích có tầm quan trọng như di tích Làng Vạc, Đồng Mỏm (Nghệ An) đã được khai quật lại hai, ba lần. Đáng chú ý là những trống đồng phát hiện ở Rú Quyết (Nghệ An) cho thấy văn hoá Đông Sơn vùng sông Cả cũng rất phát triển.

Đến nay, trống đồng Đông Sơn vẫn tiếp tục được các nhà khảo cổ, các nhà nghiên cứu tiếp tục tìm tòi, khai sáng để hậu thế hiểu rõ hơn về một thời đại rực rỡ của người Việt xưa. 

Trống đồng Đông Sơn là di sản văn hoá, sản phẩm trí tuệ của người Việt cổ

Những chiếc trống đồng Đông Sơn chính là sản phẩm của nền văn minh nông nghiệp trồng lúa nước phát triển rực rỡ và tỏa sáng trên lưu vực của sông Hồng nơi khai sinh ra dân tộc và đất nước Việt Nam hôm nay.  Theo các nhà nghiên cứu, trống đồng được ra đời từ nền văn hóa Đông Sơn - di sản lịch sử của văn hóa Việt Nam

Di sản ấy được cư dân người Việt cổ tạo dựng trên nền tảng sức mạnh nội sinh với những tri thức, kinh nghiệm về đúc đồng, làm thuyền, canh tác nông nghiệp được tích lũy qua ngàn năm.

Đỉnh cao của sự hoàn thiện kỹ thuật chế tạo là trống đồng Đền Hùng có kích thước trống loại 1 lớn nhất từ trước đến nay được phát hiện năm 1990 tại đồi Khuôn Muồi, một ngôi làng cổ ngay sát chân núi Nghĩa Lĩnh, nơi có đền thờ các Vua Hùng đã có công dựng nước. 

Trống đồng không chỉ có chức năng nhạc khí mà còn có những chức năng khác như làm biểu tượng cho quyền lực, tôn giáo... Trống được dùng trong các nghi lễ tôn giáo, trong lễ hội và trong chiến đấu chống giặc ngoại xâm, khi người thủ lĩnh bộ lạc kêu gọi mọi người từ khắp nơi tụ về để cùng chiến đấu. 

Trống đồng không chỉ là bảo vật của văn hóa Việt Nam mà còn là điểm hội tụ hồn thiêng sông núi được hình thành từ thời Hùng Vương dựng nước và được tích tụ tinh hoa dân tộc trong suốt tiến trình lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam từ thời đại các Vua Hùng đến thời đại Hồ Chí Minh. 

Quà tặng trống đồng Đông Sơn mạ vàng

Là một trong những nhạc khí được xem là quốc bảo của Việt Nam, việc mô phỏng trống đồng Đông Sơn ngày càng phổ biến trong các lĩnh vực của đời sống. Trong đó, lĩnh vực quà tặng mạ vàng cao cấp cũng đưa hình ảnh trống đồng như một sự truyền bá văn hoá đến mọi người dân trong và ngoài nước.

Trống đồng lưu niệm mạ vàng là quà tặng ý nghĩa biểu trưng cho nét đẹp văn hoá thiêng liêng, quyền lực và trí tuệ.

Với nhiều năm kinh nghiệm chế tác quà tặng mạ vàng, Golden Gift Việt Nam đã tái hiện hình ảnh trống đồng Đông Sơn theo đúng chuẩn tỉ lệ và kích thước như ngoài đời thực. Bên cạnh đó, những hoa văn, hoạ tiết trên trống đồng cũng được chạm khắc tỉ mỉ, đúng nguyên mẫu, giữ được những nét văn hoá được ghi lại trên trống.

Ngoài ra, quà tặng còn được mạ vàng mang lại sự sang trọng, quyền lực, uy nghiêm cho một nhạc khí vốn được trân trọng bậc nhất trong nền văn hoá cổ đại.

Tặng trống đồng mạ vàng chính là trao gửi niềm tin văn hoá, sự nghiệp, sức khoẻ cho chủ nhân. Những khách hàng VIP, người nước ngoài... cực kỳ ưa thích món quà này.

Để phục vụ nhu cầu của khách hàng, Golden Gift Việt Nam đã chế tác trống đồng lưu niệm mạ vàng với nhiều kích cỡ khác nhau nhưng đều đảm bảo các hoa văn, hoạ tiết được giữ lại nguyên vẹn, sắc nét nhất.

Là một bảo vật mang khí phách dân tộc, Trống đồng lưu niệm mạ vàng cũng là tấm lòng tri ân, trân trọng của những người thợ làm nghề của Golden Gift Việt Nam.

Kết luận

Trống đồng Đông Sơn là một biểu tượng văn hóa đặc sắc của người Việt cổ, với hình ảnh, hoạ tiết, công nghệ đúc, luyện kim đã thể hiện sự sáng tạo và tài năng của người xưa. Thông qua những giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật độc đáo, trống đồng Đông Sơn xứng đáng được bảo tồn và phát huy, góp phần làm phong phú thêm di sản văn hóa của dân tộc Việt Nam.
Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về trống đồng Đông Sơn và giá trị văn hóa của nó. Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, hoặc góp ý về bài viết, cũng như chia sẻ dữ liệu thêm cho bài viết phong phú, chính xác hơn, vui lòng liên hệ: 0903681551

Quốc Hải/ Golden Gift Việt Nam